ХУУРАЙ АХ ЭГЧ БОЛСОН ХҮМҮҮС МААНЬ 2 ҮРИЙГ МААНЬ Х.У.Л.Г.А.Й.Л.Ж, БҮР ӨӨР А.Й.Л.Д З.А.Р.С.А.Н БАЙСАН…

Цэрэнлхам бусдын нүдэнд ганган, гоё харагдахыг хичээдэггүй даруухан нэгэн. Сувилагч хүн болоод ч тэр үү элдэв чимэг зүүлтэнд дургүй. Ч.и.х.н.и.й н.ү.х.э.э.р ч.ө.т.г.ө.р орж гардаг гэсэн үгийг – тийм ч юм билүү юмыг яаж мэдэхэв гэж боддог тул ээмгийг харин ёс болгож зүүнэ.

Бүсгүй одоо гуч гаруйхан насан дээрээ яваа билээ. Нөхөр 2 хүүхэдтэй, бусдын л жишгээр амьдарч яваа гэр бүл. Зээл тавьж хөлөө амраах унаатай болсон айл. Байрны зээлд хамрагдсан тул удахгүй хороололд амьдрахаа болино доо гэж ярилцацгаадаг байв. Нөхөр нь нэгэн байгууллагад ажилтай.

Тэд өнгөрсөн зун нутагруугаа явах даа бензин тосондоо нэмэртэй юм гэж замд нь буух эхнэр нөхөр хоёртой хамт явцгаасан аж. Тэд ярихдаа – бид 2,3 хүүхэдтэй тэд маань эмээ өвөө дээрээ түрүүлж очсон байгаа. Хэд хоног амраад буцна. Хотод бүгдээрээ уулзалдая гээд утсаа өгөлцөж авалцсан билээ. Цэрэнлхам нөхөртэйгээ сайхан амраад буцаж ирэв.

Нөхрийнх нь аав ээжтэй хамт зусланд гарсан хүүхдүүд нь гэртээ ирж. Нэг орой нөгөө залуу эхнэртэйгээ утсаар ярьж тэднийд очъё гэсэн тул тэр хоёр ч зөвшөөрсөн билээ. Ийнхүү тэр уулзалтаас хойш тэр дөрөв байсхийгээд л уулзаж, эргэн тойрныхоо бүхий л а.с.у.у.д.л.ы.г ярьцгаан идэж у.у.ц.г.а.а.д.а.г болов.

Сүүлдээ хуурай ах дүүс, эгч дүүс болжээ. Нэгэн өглөө Цэрэнлхам ажилдаа явахдаа хүү, охин хоёртоо нөгөөх л  хүн хаалга тогшвол битгий т.а.й.л.ж өгөөрэй гэдэг үгээ ахин дахин захидгаараа захихад том охин нь – за ээжээ хэнд ч т.а.й.л.ж өгөхгүй ээ гэв.

Бүсгүй – аав чинь хөдөө ажлаар явсан байгаа тиймээс хаалга ц.о.х.и.х хүн байхгүй гэлээ. Цэрэнлхамыг ажлаасаа тарах гэж байтал яг ээлж хүлээлцэхийн өмнө нэгэн х.ү.н.д ө.в.ч.т.ө.н т.а.с.а.г.т нь иржээ.

Нөгөө ээлжийн сувилагчийн хүүхэд нь х.а.т.г.а.л.г.а.а т.у.с.ч х.ү.н.д.э.р.с.э.н тул хүүхдийн тасагт х.э.в.т.с.э.н байв. Цэрэнлхам – хөөрхий минь нөхөргүй ганц бие ээж тул өөр хэнээрээ ч харуулах билээ,

мөн шинэ дадлагын охин х.ү.н.д ө.в.ч.т.ө.н.ө.ө.с.ө.ө а.й.ж ч мэднэ гэж бодсон тул тэр ө.в.ч.т.ө.н.и.й э.м т.а.р.и.а.н.д.а.а арай дээрдэхийг хүлээв.

Энэ хоорондоо дадлагын охинд – өчигдрийн ээлжинд гарсан сувилагч аажуу ирнэ гэснийг мөн ө.в.ч.т.ө.н.д хийх эмчилгээг нь сайтар зааж өглөө.

Ө.в.ч.т.өн.и.й б.и.е ч ирсэн үеийнхээсээ хамаагүй дээрдсэн тул бүсгүйн санаа амарч гэртээ харьжээ. Эмнэлэг дээр байхдаа хүүхдүүдрүүгээ ярьж байсан боловч

явахынхаа өмнө залгатал том охиных нь утас холбогдохгүй байх тул жаахан санаа нь з.о.в.о.н.г.у.й автобусанд сууж гэрийнхээ ойролцоох буудал дээр буугаад бас нэг буудлын дайны газар яаран алхав.

Түүнийг хашааныхаа хаалган дээр иртэл хаалга нь онгорхой байлаа. Гэр нь гэрэлгүй харагдав.

– Энэ хоёр хаалгаа онгойлгож гарч шүү, тэгээд хаагаагүй бололтой гэж бодон гэрийнхээ хаалган дээр очиж хаалгаа тогшвол т.а.г байх тул бүсгүй хаалгаа татаж үзтэл онгорхой байв.

Цэрэнлхам с.а.н.д.р.а.н утасныхаа гэрлийг асаан явж унтраалгаа дартал хоёр охин нь байхгүй байлаа. Бүсгүйн у.х.а.а.н б.а.л.а.р.т.а.н гарч гүйн

хажуу айлынхаа ч.и.х нь д.ү.л.и.й эмээгийн хаалгыг б.а.л.б.а.ж б.а.л.б.а.ж х.ү.ч.р.э.х.э.э болиод хашааг нь арай чүү даван орж хар гүйхээгээрээ гэрт нь орон асуувал

– манайд орж ирээгүй гэсэн аж. Бүсгүй нөхөрлүүгээ залгасан боловч утас нь холбогдохгүй байв. Ийнхүү бүсгүй ц.а.г.д.а.а д.у.у.д.с.а.н билээ.

Тэр х.а.р оройноос хойш тэдний хоёр охиныг ц.а.г.д.а.а нар олж ч.а.д.а.а.г.ү.й бөгөөд тэр хоёрын сэтгэл санааг хуурай ах, эгч хоёр нь л засаж байв.

Аав ээж ах, дүүс нь ч бас асар их у.й г.а.ш.у.у.д а.в.т.с.а.н билээ. Бүсгүй бүтэн жил сэтгэл санаа нь х.я.м.а.р.ч ажлаасаа ч гарав.

Тэр бүхэл өдөржингөө хүүхдүүдийнхээ зургийг эргүүлж тойруулж үзнэ. Нөхөр нь ажлаа хийж амьдралаа залгуулж байв. Бүсгүй нэг өдөр зургийн цомогоо гаргахдаа номын сан дахь номнуудаа гарган

– охин үрс минь б.а.й.х.г.ү.й болсон байхад – энэ м.у.у.с.а.й.н номнууд хэнд хэрэгтэй юм гэж бүгдийг нь хаман х.о.г.и.й.н с.а.в.а.н.д аваачиж хийв.

Мөн доод талын хоёр нүдэнд хийсэн – хэрэг болж мэднэ гэж нөхрийнхөө цуглуулсан юмнуудыг хаман торонд хийж байхдаа нэгэн хайрцагтай зүйл олжээ.

Тэр нь нөгөө хуурай эгчийнх нь өгсөн бугуйвч, бөгж, хүзүүний зүүлт, ээмэг байв. Бүсгүй тэрийг авахдаа – яах нь вэ дээ ийм юм өгч, үнэтэй л бололтой би ямар зүүх ч бишдээ.

Тэгээд хүний сэтгэлээсээ өгч байгаа бэлэг сэлтийг чинь – би сонирхдоггүй, зүүдэггүй гэж хэлэлтэй биш дээ гэж бодож байснаа саналаа.

Тэр гэнэт яг тэр өдөр хуурай эгчийнхээ – танай хажуу хоёр айл чинь ямар айлууд байдаг вэ гэхэд – баруун талд нэг ч.и.х нь д.ү.л.и.й эмээ оюутан зээ охинтойгоо амьдардаг, зүүн талын хашаа эзгүй, хоосон гэр л байгаа.

Гэрийн эзэн залуу, хүүхэн хоёр саяхан гадаад гарсан, манайх хааяа даа гаднаас нь хардаг юм гэж ярьж байснаа санав. – Арай … гэж тэр хоёрын тухай бодохдоо – үгүй байхаа,

бид хоёрт тэр үед их л тус дэм болж эхнэр нь бүр у.й.л.ж – хэдэн өдөр у.й.л.л.а.а, одоо болтол танай 2 охиныг, та 2-ыг ө.р.ө.в.д.ө.ө.д байх юм гэж ярьж байсан даа гэж боджээ

Гэхдээ бүсгүй нөхрийгөө ирэхэд хуурай эгчийнхээ асуусан зүйл, өөрийнхөө ярьсныг нэгд нэгэнгүй хэлсэн билээ. Нөхөр нь – юмыг яаж мэдэхэв, ямар нэг арга олж судлая гэж ээ.

Тэр 2 мөн нөгөөх хуурай ах, эгчийндээ ч очиж байгаагүйгээ зөвхөн гэртээ, эсвэл гадуур л нийлж байснаа санав. Тэр хоёрын утасруу залгаж үзтэл холбогдох боломжгүй гэсэн хариу өгч байв.

Сүүлийн үед тэр хоёр ер холбогдоогүй нь ийш тийш явсан байх магадлалтай юм гэж хоорондоо ярилцжээ. Харин нөхөр нь маргааш өдөр нь тэдний амьдардаг гэж ярьж байсан дүүргийн хорооноос нь сураглахад – тийм айл байдаггүй гэсэн аж.

Цэрэнлхамын нөхөр хамт сургууль төгссөн найз нөхөдтэйгээ холбогдож 2 охиныгоо х.а.й.ж о.л.о.х.о.д тус дэм болчих хүн байгааг сураглаж байгаад нэгэн найзынхаа дүүгийн нөхрийг м.ө.р.д.ө.н б.а.й.ц.а.а.г.ч болохыг олж мэджээ.

Бүсгүй ч бас багийн найзынхаа нэг найз багш хүн олсон байв. Тэр хүн – шавь нартаа захъя гэсэн аж. Тэд тус тусын олсон хүндээ тэр оройн явдлыг нэгд нэгэнгүй ярьж мөн нөгөөх эхнэр нөхөр хоёрыг жаахан с.э.ж.и.г.л.э.ж байгаагаа ч хэлэн тэр үеийнх нь холбогдож байсан утасны дугааруудыг нь өгчээ.

Мөн замд дайгдахдаа буусан аймгийн сумын нэрийг ч хэлж өгөв. Жил гаруй болсны дараа тэр хоёрын охидыг хоёр ө.ө.р айлаас о.л.с.о.н бөгөөд азаар тэд э.р.ү.ү.л с.а.р.у.у.л байжээ.

Багш залуу нэгэн шавиасаа – манай нэг найз нэг сонин юм ярьсан шүү гээд түүний яриаг багш даа хэлснийг их л нухацтай судалсан аж.

Тэр нь – манай ажлын нэг хүүхнийх хүүхэд өргөж авч гэнэ. Хүнд хүүхэд ө.р.г.ү.ү.л.д.э.г н.у.у.ц б.ү.л.г.э.э.р дамжуулж з.у.у.ч.л.а.г.ч.и.д нь тодорхой хэмжээний х.ө.л.с т.ө.л.ж ө.р.г.ө.ж авдаг гэнэ ээ гэсэн яриа байв.

Багш залуу тэр бүлгийг шавиараа дамжуулж судлан тухайн б.ү.л.г.и.й.н г.и.ш.ү.ү.н болж – ах нь ү.р хүүхэдгүй хүн, одоо 40 гарч байна.

Эхнэр маань надаас хэд дүү ч сүүлийн үед сэтгэл санаагаар у.н.а.ж с.а.л.н.а, с.а.р.н.и.н.а гэдэг болсон. Би – хоёулаа хүүхэд өргөж авъя гэсэн чинь тэр минь харин дуртай байна лээ.

Ахад нь эд хөрөнгө, мөнгө төгрөг байна даанч үр хүүхэдгүй байхад тэр бүхэн ямар ч хэрэг алга гэж чат бичин – надад туслаач гэж утсаа үлдээсэн аж.

Хэдэн өдрийн дараа түүнд дуудлага ирсэн бөгөөд нэг залуу – таныг их өрөвдөж байна аа, манай нэг оюутан дүү найз залуудаа х.а.я.г.д.а.а.д э.ц.э.г.г.ү.й хүүхэд т.ө.р.ү.ү.л.с.э.н юм аа.

Таньд х.ү.ү хэрэгтэй юу о.х.и.н хэрэгтэй юү гэж асуужээ. Багш залуу – хүүхэд л бол хүүхэд шүү дээ аль нь байсан ч болно гэхэд

– аан тийм үү дүүгийн маань хүүхэд х.ү.ү, о.х.и.н хэрэгтэй гэвэл бас судалж олж өгч болно гэсэн аж. Тэд ярьсаар нэг өдөр уулзан нөгөө залуу жаахан хүүгийн зургийг түүнд үзүүлсэн аж.

Тэднийг уулзаж байхад н.у.у.ц.а.а.р з.у.р.г.и.й.г нь д.а.р.с.а.н Цэрэнлхам зургаа татаж үзэхдээ мөнөөх хуурай ахыгаа мөн болохыг таньсан билээ.

Энэ хооронд м.ө.р.д.ө.н б.а.й.ц.а.а.г.ч залуу тэр залууг сум, аймгаас нь судалж тэр хоёрыг х.а.м.тр.а.н а.м.ь.д.ра.г.ч болохыг и.л.р.ү.ү.л.с.э.н байв.

Хүүхэн унаган хотын иргэн болохыг ч т.о.г.т.о.о.с.о.н байлаа. Энэ х.э.р.г.и.й.н м.ө.р.ө.ө.р ц.а.г.д.а.а нар судлахад эцэг эхээсээ с.а.л.ж өөр айлд өргөгдсөн хүүхэд ц.ө.өн.г.ү.й байсан байна.

Азаар энэ б.ү.л.э.г н.э.э.г.д.э.э.д цөөхөн жил болсон байсныг ийнхүү т.а.с.л.а.н з.о.г.с.о.о.ж чадсан ажээ.

Л.Дайриймаа