Сонин Хачин

Гэрийн тэжээвэр амьтадтайгаа ярьдаг хүмүүс нь бусад хүмүүстэй харьцуулбал илүү ухаалаг байдаг ажээ

Амьтад биднийг хөгжилтэй зангаараа гайхшруулдаг хөгжөөдөг, бид бүгдээрээ гэрийн тэжээвэр амьтдадаа хайртай, гэрийн тэжээвэр амьтдынхаа хамт аз жаргалтай амьдарч тайвширлыг байнга хийдэг. Амьтад биднээс илүү ухаалаг, заримдаа илүү ухаалаг байдаг.

Хэрэв та гэрийн тэжээвэр амьтан тэжээдэг бол тэдэнтэй байнга ярилцах байсан байх. Та тэдэнтэй бусад хүмүүстэй ярилцаж байдаг шигээ ярьж магадгүй юм. Та тэднээс цангаж байна уу эсвэл цэцэрлэгт явахыг хүсч байна уу гэж байнга асууна.

Та бараг л гэрийн тэжээвэр амьтан таньтай эргэж ярихыг хүлээж байх шиг байдаг. Хэрэв та гэрийн тэжээвэр амьтадтайгаа бусад энгийн хүмүүстэй ярьж байгаа шигээ адилхан ярьдаг бол хүмүүс чам руу хачин харж магадгүй юм. Тэд ‘Чи галзyypcан уу?’ rэж асууж магадгүй юм. Эсвэл таны энэ зуршлаас болж хачин бодолтой үлдэх болно. Энэ нь юун түрүүнд яагаад ингээд байгаа юм бэ гэж эргэлзэхэд хүргэсэн байх. Та яагаад бусад хүмүүстэй ярихаас илүүтэй гэрийн тэжээвэр амьтадтайгаа ярихыг илүүд үздэг вэ? Чи үнэхээр галзyypcaн гэж үү?

Бүү санаа зов. Таны гэрийн тэжээвэр амьтад, ургамал эсвэл бусад амьгүй зүйлстэй ярих хандлага нь тэнэг зүйл биш юм. Энэ бол үнэндээ оюуны өндөр чадавхийн шинж юм. Гэрийн тэжээвэр амьтадтайгаа ярих нь антропоморфизаци гэдэг нэр томъёоны нэг хэсэг юм. Антропоморфизаци гэдэг нь хүн төрөлхтөнд хамааралгүй объект эсвэл амьдралын хэлбэрт хүн шиг сэтгэл хөдлөл, шинж чанар, хүсэл эрмэлзлийг өгөх явдал юм.

Чикагогийн Их сургуулийн Бутын Бизнесийн сургуулийн зан үйлийн ухааны профессор Николас Эплэй нь хүн төрөлхтний талаар шинжээч бөгөөд Түүхээс харахад антропоморфчлолыг хүүхэд шиг шинж чанар, тэнэг байдлын шинж тэмдэг гэж үздэг байсан боловч энэ нь үнэндээ энэ хандлагын байгалийн нэг л бүтээгдэхүүн юм. Энэ л шинж хүн төрөлхтнийг энэ гараг дээр өвөрмөц ухаалаг болгодог.

Энэ нэр томъёо нь хүний ​​бус ойлголтыг хүн гэж үзэх үйлдлийг хамардаг. Хүүхдүүд антропоморфчлолд ихэвчлэн оролцдог бөгөөд бид үүнийг хөөрхөн, хачин гэж боддог. Гэсэн хэдий ч насанд хүрэгчид үүнд оролцоход олон хүмүүс үүнийг хачин зуршил гэж үзэх хандлагатай байдаг. Хүмүүст хамааралгүй зүйл дэх хүний ​​шинж чанарыг мэдрэх нь дээд зэргийн ухаалаг байгаагийн илрэл гэж одоо энэ сэдвийн мэргэжилтнүүд нотолж байна.

2011 онд Харвардын Их Сургуульд хийсэн ‘Зөөлөн ба жиrшмээр байдал: Сэтгэл хөдлөлийн хүмүүнлэг ба хүнлэг бус үр нөлөө’ нэртэй судалгаа хийсэн нь энэ сэдвээр ойлголттой болжээ. Хүмүүсийн цугларалтад нялх амьтан, насанд хүрсэн амьтдын зургийг үзүүлэв. Судалгаанд хамрагдагсдын ихэнх нь нялх амьтдыг сонгосон. Тэд сүүлд нь амьтдад уламжлал ёсоор ‘хүн’ гэсэн нэр өгч, үргэлж өөрсдийн зохих хүйcийн төлөөний үгээр дуудаж байх болно гэж хэлсэн. Хэрэв тэд эдгээр нялх амьтдыг эзэмшдэг байсан бол бусад хүмүүстэй хэрхэн ярих байснаараа бусад хүмүүстэй ярих болно гэж тэд мэдэгдэв. Хэдийгээр ан амьтан, эд зүйлд нэр өгөх нь антропоморфизацид оролцох хамгийн алдартай арга юм. Хэрэв та амьтдынхаа зан чанарын шинж чанарыг өгч байвал та энэ үйл ажиллагаанд оролцож байна. Муурыг хонгорхон минь гэж нэрлэх, эсвэл нохойгоо ‘сайн хүү’ гэж дуудах нь тийм ч сонин биш бөгөөд энэ нь зөвхөн таны оюун ухааныг харуулж байна.

Хүний тархи нь тайлагдаагүй, ярвигтай нууц байдаг нь нууц биш юм. Бидний хийсэн бүх судалгаа нь тархиныхаа чадварыг харуулсан мөсөн ууланд бараг хүрээчгүй юм. Гэхдээ одоо таны машин, хүүхэлдэй зэрэг амьгүй зүйл дэх хүний ​​шинж чанарыг тодорхойлох нь таны тархийг бүтээлчээр ашиглаж байгаагийн дохио юм шиг санагдаж байна. Хүмүүс объектыг гурван шалтгаанаар антропоморфжуулахыг хичээдэг. Заримдаа объект нь нүүртэй юм шиг харагддаг. Заримдаа бид объекттой найзлахыг хүсдэг, заримдаа түүний зан авирыг сонирхдог. Объектуудыг антропоморфжуулах эдгээр гурван үндсэн хэрэгцээг ойлгосноор бид яагаад энэ зуршил нь хүмүүсийн оршин тогтнох, оюун ухаанд амин чухал болохыг ойлгодог.

Нүдтэй амьгүй зүйлийг харахаар бидний тархи толгойг нь эргүүлсний шинж тэмдгийг харуулдаг, учир нь бид үүнийг хүн гэж оновчтой тодорхойлохыг хичээдэг. Хэрэв та пийшин дээрээ хуванцар нүд тавьж байвал түүнтэй ярих эсвэл нэр өгөхийг хүсч эхлэх болно. Энэ нь таныг төөрөлдсөн эсвэл галзyypcан гэсэн үг биш, гэхдээ шинжлэх ухааны судалгаагаар тайлбарлаж байгаагаар бидний хийж чадах бүх зүйлтэй найзлахыг хүсдэг гэсэн үг юм. Тиймээс санаа зовох хэрэггүй. Таны гэрийн тэжээвэр амьтадтай ярих зуршил бол ердийн үзэгдэл бөгөөд ердийн үзэгдэл юм. Чамд хамаагүй юу ч байхгүй! Таны тархи зүгээр л хэвийн ажиллаж, антропоморфжиж байна. Үнэндээ та гэрийн тэжээвэр амьтадтайгаа ярьдаггүй хүмүүсээс илүү ухаалаг байж магадгүй юм.

Leave a Reply

 АНХААР!

Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд манай сайт хариуцлага хүлээхгүй.

Back to top button